Elementarz

Ciastka te były nazywane „uszami Hamana”, co stanowiło nawiązanie do średniowiecznych okrutnych kar wymierzanych skazanym złoczyńcom. Poznaj przepis na Hamentasze!

He ה jak Hamantasze, (המן־טאַשן) – jid. Hamantasze to nadziewane ciasteczka w kształcie trójkąta. Historia tych słodyczy nawiązuje do imienia Hamana, wezyra na dworze króla perskiego Achaszwerosza. Haman w imię osobistej zemsty chciał wymordować wszystkich Żydów w królestwie. Jego plany pokrzyżowała żona króla: Estera, która była Żydówką. Ciastka były także nazywane „uszami Hamana”, co stanowiło nawiązanie do średniowiecznych poniżających kar wymierzanych skazanym złoczyńcom. Ciasteczka pieczone są w czasie radosnego Święta Purim. Istnieje wiele rodzajów Hamantaszy, różniących się zarówno nadzieniem, jak i ciastem.

Przepis na Hamantasze z nadzieniem z maku.
Jakich potrzebujemy składników:
● 100 g cukru
● 180 g masła
● 2 jajka
● 300 g mąki
● 30 ml wody
● 120 g maku
● 100 ml mleka
● 60 g cukru
● migdałowy aromat

Jak je przygotować: 
1.Najpierw mak!
Na samym początku musimy zająć się makiem. Najlepiej wieczorem, dzień przed pieczeniem ciasteczek. Wsyp mak do garnka, wlej mleko i zagotuj aż do wrzenia. Potem odłóż na około 10h.

2.Następnego dnia masa na ciasteczka!
Rozcieramy masło z cukrem na jednolitą masę. Możesz to zrobić widelcem lub mikserem.
Teraz dodaj jedno jajko i dalej ubijaj.
Wsyp mąkę, dodaj wodę i zagnieć ciasto. Gdy składniki ładnie się połączą owiń ciasto w folię i wstaw do lodówki na 30 minut.

3.Mielimy mak!
Zaraz zrobimy makową masę. Mak wrzucamy na sito, możemy przycisnąć, żeby odpłynęła woda. Następnie, wsypujemy go do miski, dodajemy cukier i aromat migdałowy. Mielimy blenderem na gładką masę. Dodajemy jajko i znowu mielimy.

4. Lepimy uszy!
Za dobrej pamięci rozgrzej piekarnik do temperatury 180ᵒС.
Wyciągamy ciasto z lodówki i wałkujemy. Ciasto powinno mieć grubość ok. 3 milimetrów.

• Teraz bierzemy szklankę i wycinamy krążki.
• Na środku każdego kółeczka kładziemy około pół łyżeczki masy makowej.
• Chwytamy za krawędzie ciasta i zawijamy do środka tak, by powstały trójkąty.

Na blasze kładziemy papier do pieczenia. Na nim układamy uszy. Potem, wkładamy do piekarnika na 20 minut. Wyciągamy, kiedy ładnie się zarumienią.

Symbolika:
Literze hebrajskiej ה – (He) odpowiada cyfra 5.
Znaczenie symboliczne: okno, nieskończoność

Dlaczego Żydzi obrzezują nowonarodzonych chłopców?  Zazwyczaj ma to miejsce ósmego dnia po narodzinach chłopca. 2. Dlaczego Żydzi obrzezują nowonarodzonych chłopców?  Zazwyczaj ma to miejsce ósmego dnia po narodzinach chłopca. 

Brit mila  (ברית־מילה), czyli rytuał obrzezania.
Dlaczego Żydzi obrzezują nowo narodzonych chłopców? Obrzezanie to zabieg usunięcia napletka. W kulturze żydowskiej zazwyczaj ma to miejsce ósmego dnia po narodzinach chłopca. Podczas obrzezania po raz pierwszy publicznie wymawia się imię dziecka. Do tego czasu, czyli do ósmego dnia, dziecko nie ma imienia. Rytuał obrzezania ma kluczowe znaczenie w judaizmie. To pierwsze przykazanie, jakie Bóg dał Abrahamowi. Jest to symbol przymierza z Bogiem. Uznaje się to za “perfekcyjne” wykończenie ludzkiego ciała, które jest aktem wspólnej pracy Boga i człowieka. Bóg stworzył ciało, a człowiek kończy jego dzieło tu na Ziemi. Pokazuje nam to, że doskonałość duchowa może być osiągnięta ludzkim wysiłkiem.

• A Ty, jakie znasz rytuały religijne, które łączą człowieka z Bogiem?
• Jakie znasz rytuały, które oznaczają nowy etap w życiu człowieka?

Symbolika:
Literze hebrajskiej ב (Bet) odpowiada cyfra 2.
Znaczenie symboliczne: dom, wspólnota.

Drejdel to bączek z literą hebrajską po każdej stronie. Jest grą podczas święta Chanuka. Zrób dreidla i zagraj! Zrób dreidla i zagraj!Zrób dreidla i zagraj!Zrób dreidla i zagraj!

Dalet ד jak Drejdel lub Drejdl (דריידל)
Drejdel to bączek z literą hebrajską po każdej stronie, służy do gry podczas święta Chanuka..

Zrób dreidla i zagraj!
Zasady gry:
1. Każdy z graczy przystępuje do gry z określoną liczbą cukierków, czekoladek lub innych fantów.
2. Wszyscy gracze dają do „banku” jeden fant.
3. Teraz, po kolei kręcicie bączkiem i zabieracie z banku lub wpłacacie do niego swoje monety w zależności od tego, która litera ukaże się po zatrzymaniu bączka.

• nun ( נ), gracz nic nie wygrywa,
• gimel ( ג) – bierze wszystko,
• he(ה) – bierze połowę
• szin ( ש) lub pe ( פ) – gracz dodaje do „banku” jedną monetę

Symbolika:
Literze hebrajskiej ד – (Dalet) odpowiada cyfra 4.
Znaczenie symboliczne: drzwi, droga.

Królowa Waszti – kobieta niezależna. Nawet  potężny perski władca Achaszwerosz nie mógł złamać jej silnej woli. 6. Królowa Waszti – kobieta niezależna. Nawet  potężny perski władca Achaszwerosz nie mógł złamać jej silnej woli.

Waw ו jak Królowa Waszti (וַשְׁתִּי)

Królowa Waszti – kobieta niezależna. Królowa Waszti była prawnuczką króla Nabuchodonozora – najpotężniejszego i najdłużej panującego monarchy w Imperium Neo-Babilońskim. Poślubiła potężnego perskiego władcę Achaszwerosza, którego królestwo rozciągało się od Indii po Etiopię. 

Król wystawiał wspaniałe przyjęcia. Według tradycji mężczyźni i kobiety ucztowali osobno. Podczas jednej z uczt, król zapragnął zobaczyć swoją piękną żonę nago i pochwalić się nią przed zgromadzonymi.

Ale ta odmówiła stawienia się na rozkaz męża. Sama wystawiła ucztę dla niewiast i nie chciała jej opuszczać. Mimo swej nieograniczonej władzy, król nie mógł złamać silnej woli małżonki. Sprawa była tak poważna, że władca zwołał naradę mędrców. Po obradach, król wydalił Waszti i pozbawił ją godności królewskiej. 

• Czy znasz inne kobiety, które musiały zapłacić wysoką cenę za swoją niezależność?
  Podpowiedź:
  J_ _n_ _  D’_ r _
  R_sa  _ ar_ _
  M_r_a  S__o_o_ _ka-C_r_e
  F_i_a  K_h_o
• A czy myślisz, że gdyby Waszti chciała zrobić to samo – czyli pokazać swojego nagiego męża koleżankom, król zgodziłby się?

Symbolika:
Literze hebrajskiej ו (Waw) odpowiada cyfra 6.
Znaczenie symboliczne: hak, człowieczeństwo.

Krążą legendy, że Arka Przymierza jest ukryta w różnych świątyniach na całym świecie. Nawet filmowy archeolog – Indiana Jones ruszył na jej poszukiwanie.

א (Alef) jak Aron haKodesz, czyli Święta Arka (ארון הקודש)
W każdej synagodze jest szafa ołtarzowa, w której przechowywane są zwoje Tory. To właśnie jest Aron haKodesz, czyli Święta Arka ארון הקודש – ozdobna skrzynka
z pięknymi ornamentami i wykończeniem. Jest umiejscowiona na ścianie i skierowana w stronę Jerozolimy.

A czy znasz historię Arki Przymierza?
To ozdobna skrzynia, w której przechowywano tablice z Dekalogiem. Występuje zarówno w judaizmie, jak i w religii chrześcijańskiej.
Arka Przymierza była złota i w środku i na zewnątrz, co odnosi się do tego, że nie wystarczy piękno zewnętrzne, ale bardzo ważne jest też piękno w środku.
Na Arce Przymierza były wyrzeźbione dwa anioły, które według ludowych wierzeń ożywały i kiedy w Izraelu istniała zgoda, były zwrócone do siebie twarzami, a kiedy nie panowała zgoda, odwracały się do siebie plecami. Można to odnieść zarówno do narodu Izraela, jak i do małżeństwa.

Mamy tyle wspólnego! Jakie inne miejsce religijne przypomina Ci ozdobna skrzynia umieszczona w centralnym punkcie świątyni?

Poszukiwanie Arki Przymierza.
Krążą legendy, że Arka Przymierza jest ukryta w różnych świątyniach na całym świecie. Ba! Nawet filmowy archeolog – Indiana Jones ruszył na jej poszukiwanie.

• Znasz więcej historii o poszukiwaniach legendarnych skarbów?

Symbolika:
Literze hebrajskiej א (Alef) odpowiada cyfra 1.
Znaczenie symboliczne: Bóg, początek, byk.

Gliniany potwór, słusznej budowy. Nie ma ani serca ani duszy. Według legendy pomógł Żydom w Pradze, gdy ówczesny cesarz Rudolf II rozpoczął ich prześladowania.

Gimel ג jak Golem (גולם) z serii straszne historie: Legenda o Golemie

Gliniany potwór, słusznej budowy, którego nie można zranić ani zabić. Nie ma ani serca ani duszy. Według legendy pomógł Żydom w Pradze, gdy ówczesny cesarz Rudolf II rozpoczął ich prześladowania.

Jehuda ben Becalel stanął na brzegu Wełtawy i w towarzystwie uczniów ulepił z gliny monstrum. W jego usta wetknął zwitek papieru z niewymawialnym imieniem Boga, a na czole zapisał „emet” czyli „prawda”.

Jehuda udał się z nim do cesarza. Znany z zamiłowania do kabały cesarz uległ sile perswazji, pogromy ustały. Golem sprawował tymczasem służbę dla człowieka. Nosił, dźwigał, budował, pomagał.

Jednak Golem rósł zbyt duży i silny zagrażając ludności. Jehuda nie miał wyjścia i zmazał z jego czoła pierwszą literę napisu i powstało w ten sposób słowo „met” czyli „śmierć”. Golem rozsypał się w proch, a z jego wnętrza wypadło małe gliniane serce.

• A czy znasz filmy, książki i gry komputerowe, w których występuje Golem?
• Znasz inne mityczne postacie stworzone przez człowieka?

Symbolika:
Literze hebrajskiej ג (Gimel) odpowiada cyfra 3.
Znaczenie symboliczne: stopa, duma, wielbłąd.